- θυρίστορ
- Ημιαγωγικός ανορθωτής που κατασκευάζεται από μονοκρύσταλλο ημιαγωγό (πυρίτιο) με δομή τεσσάρων στρωμάτων p-n-p-n και αποτελεί το ισοδύναμο στερεάς κατάστασης της τριόδου ηλεκτρονικής λυχνίας θύρατρο. Οι εξωτερικές συνδέσεις ενός θ. γίνονται στον τύπου p άκρο που ονομάζεται άνοδος, στον τύπου n άλλο άκρο που ονομάζεται κάθοδος και στην εσωτερική τύπου p περιοχή που αποκαλείται πύλη βάση 1. Το θ. έχει ορισμένες από τις ιδιότητες ενός ηλεκτρικού διακόπτη: για παράδειγμα, μπορεί να προκαλέσει τη διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος (μόνο όταν εφαρμοστεί θετικό ηλεκτρικό ρεύμα από την πύλη), αλλά δεν μπορεί να σταματήσει τη διέλευση του ρεύματος παρά μόνο όταν ελαττωθεί σχεδόν στο μηδέν η ανοδική τάση. Από αυτή την άποψη συμπεριφέρεται όπως μία ηλεκτρονική λυχνία αερίου. Τα θ. έχουν αντικαταστήσει τις λυχνίες αερίου σχεδόν σε όλες τις εφαρμογές, λόγω του μεγέθους τους (μεγάλη ποικιλία μεγεθών, πολύ μικρότερων από τα μεγέθη των λυχνιών), του υψηλού βαθμού απόδοσής τους, της ασφάλειας λειτουργίας τους και της αντοχής τους. Συμβολίζονται με SCR (Silicon Controlled Rectifiers) και ανάλογα με τη χρήση τους διακρίνονται σε θ. με μονόπλευρη αγωγιμότητα, με δίπλευρη αγωγιμότητα (συμμετρία, triac), ταχείας λειτουργίας, υψηλής συχνότητας, παλμών και διπλής λειτουργίας. Για την εξασφάλιση μηχανικής αντοχής και την εξάλειψη των μηχανικών τάσεων, που προκαλούνται εξαιτίας της διαφοράς των συντελεστών διαστολής του πυριτίου (Si) και του χαλκού (Cu) (υλικό ηλεκτροδίων), τοποθετούνται δίσκοι θερμοαντιστάθμισης από βολφράμιο (W) ή μολυβδαίνιο (Mo) ανάμεσα στον κρύσταλλο και στα ηλεκτρόδια. Τα θ. κατασκευάζονται για ρεύμα από 2 mΑ έως 10 ΚΑ και τάση από μερικά V έως μερικά KV. Η ταχύτητα με την οποία αυξάνει σε αυτούς το ρεύμα φτάνει τα 109 A/sec, η τάση τα 109 V/sec και ο συντελεστής απόδοσης φτάνει τα 99%. Τα θ. χρησιμοποιούνται ως βαλβίδες στους μετασχηματιστές ισχύος, ως διακόπτες και στοιχεία μνήμης σε ηλεκτρονικές διατάξεις και στα συστήματα αυτόματου ελέγχου (ένα μόνο θ. μπορεί να ρυθμίσει την παροχή ηλεκτρικής ισχύος της τάξης πολλών κιλοβάτ).
Dictionary of Greek. 2013.